Obserwując zmieniający się dookoła świat czasem jesteśmy zaskoczeni źródłem pochodzenia tych zmian. Niewątpliwie, jednym z ważniejszych megatrendów jest cyfrowa transformacja. Na rewolucyjne zmiany w kierunku cyfrowej gospodarki wpływa wiele różnych sił. Oto lista 12 z nich, które kształtują i będą kształtowały cyfrową transformację w przyszłości.
Trudno jest odgadnąć przyszłość. Jednak chcąc przewidzieć, w którym kierunku będą podążały zmiany związane z przejściem do cyfrowej gospodarki trzeba spojrzeć na nie trochę szerzej. Wydaje się, że konieczne jest spojrzenie przez pryzmat sił, które w największym stopniu wpływają na to, jak szybko i w którym kierunku podążają zmiany. Warto przy tym pamiętać, że cyfrowa transformacja to nie wyłącznie zmiany wynikające z technologii. Na przeobrażenia mają wpływ czynniki pojawiające się w wielu warstwach.
Siły kształtujące cyfrową transformację można zatem podzielić na cztery kategorie: technologiczne, strategiczne, społeczne i wartości. W pierwszej kategorii mieszczą się zmiany w rozwoju dostępnych technologii, które pełnią funkcję umożliwiającą powstawanie nowych koncepcji, nowych zachować, itd. W drugiej kategorii mieszczą się siły związane implementacją istniejących i tworzeniem nowych modeli strategicznych. Trzecia kategoria to siły zmian społecznych. Ostatnia, to siły wynikając z wyznawanych przez indywidua wartości, które są motorem do działania.
ilustracja cyfrowej transformacji.
1. Rozwój urządzeń mobilnych
Niewątpliwie, jedną z największych sił kształtujących cyfrową transformację jest umożliwienie korzystania z dobrodziejstw techniki w dowolnym miejscu i czasie. Najpierw komputery osobiste, później laptopy, dalej smartphone-y. Wszystkie te zmiany powodowały, że informacje i możliwość komunikacji stawała się coraz łatwiejsza – w zasadzie na wyciągnięcie ręki. Co przyniesie przyszłość? Wydłużenie czasu pracy na baterii, zmiana formy urządzenia na takie, z którym się nigdy nie rozstajemy, ulepszenie interfejsu człowiek-maszyna, co jeszcze w większym stopniu ułatwi korzystanie z niego. Tego nie można wiedzieć na pewno, ale pojawienie się jakiegoś większego przełomu w tym obszarze spowoduje kaskadę zmian.
2. Dalszy rozwój przepustowości łącz komunikacyjnych
Chcemy korzystać z zasobów Internetu cały czas, w dowolnym miejscu i czasie. W dużych miastach już teraz przepustowość czy to łączy naziemnych, czy to komórkowych jest na tyle duża, że z powodzeniem można prowadzić wideo-rozmowy. Jednak poza miastem już tak dobrze nie jest. Z kolei z punktu widzenia przedsiębiorstw, istotna jest możliwość przesyłania dużych ilości danych pomiędzy swoimi lokalizacjami. Zwiększenie przepustowości, a więc wirtualne zmniejszenie odległości potencjalnie może spowodować, że rozległymi przedsiębiorstwami będzie się zarządzać tak, jakby były zlokalizowane w jednym miejscu.
3. Rozwój zaawansowanych algorytmów
Niewątpliwie, to ulepszenie istniejących i pojawienie się nowej generacji algorytmów przetwarzania języka naturalnego, obrazów, przetwarzania dużej ilości danych spowodowało, że powstały nowe zdolności technologiczne do wdrażania innowacji, podejmowania lepszych decyzji biznesowych, robotyzacji procesów. W wykorzystaniem tych nowych możliwości powstają nowe produkty i usługi, a organizacje zmieniają swoje działanie.
4. Okrzepnięcie modeli biznesowych
Możliwości technologiczne spowodowały, że możliwy stał się nowy sposób prowadzenia biznesu. Jednak jak się dobrze nad tym zastanowić, to mamy po prostu do czynienia z kolejną iteracją podstawowych strategii jak: platforma, usługa dodatkowa (value-added services), czy model orchiestracji. Każdy z tych modeli działania organizacji jest już znany od jakiegoś czasu. Zrozumienie sposobu budowania, zalet i zagrożeń związanych z każdym z nich pozwoli na uniknięcie ryzyka biznesowego i lepsze dopasowanie samego modelu do oferowanej usługi. A to spowoduje, że ilość nowych przedsiębiorstw i dążenia istniejących do cyfrowej transformacji się zwiększy.
5. Tworzenie nowych modeli biznesowych
Na temat istniejących modeli biznesowych, które realizują cyfrową transformację, napisano już wiele. Jak starałem się przekonać wyżej, wiedza na ten temat staje się dość powszechna. Pojawienie się zupełnie nowych sposób wykorzystania technologii do prowadzenia biznesu, a przez to zmiana działania i budowania organizacji mogłyby spowodować kolejną falę nowych czempionów. Wciąż na udaną realizację czeka stworzenie realnie działającego przedsiębiorstwa o strukturze sieciowej (co łączy się dalej z punktem 7.).
6. Adopcja narzędzi metodycznego tworzenia biznesu
Tworzenie innowacyjnych strategii biznesowych nie musi być dziełem przypadku. Pojawienie się takich narzędzi jak Business Model Canvas, Value Proposition Canvas, Design Thinking powoduje, że opracowywanie nowych przedsięwzięć może być realizowane w sposób ustrukturyzowany, obarczony mniejszym ryzykiem. Przykładem takiego podejścia jest również procedura tworzenia cyfrowej transformacji oparta o kluczowe czynniki sukcesu, opisana przeze mnie w artykule: Jak odnaleźć i wykorzystać szanse płynące z cyfrowej transformacji? (link)
7. Demokratyzacja
Ta siła powodująca, że każdy może mieć udział w tworzeniu produktów i usług. Każdy może stać się jednocześnie twórcą i odbiorcą. Siła ta może przejawiać się na wiele sposób. Najpopularniejszy obserwowany przejaw tej siły to ciągły rozwój internetowej encyklopedii – Wikipedii. Jednak to nie jedyny jej przejaw. Tworzenie ogólnodostępnej wiedzy pod różnymi postaciami, udostępnianie do współkorzystania posiadanych rzeczy, wymiana usług z wykorzystaniem banków czasu, to tylko nieliczne przykłady, gdzie ludzie wzajemnie współpracują ze sobą w celu polepszenia jakości życia.
8. Zwiększanie się mobilności ludzi
Ludzie podróżują szukając nowych doznań, przemieszczają się w poszukiwaniu pracy, czy lepszych warunków życia, pracują zdalnie siedząc w kawiarni, nad jeziorem, czy w hotelu. To wszystko powoduje, że coraz bardziej widoczne, jest, że odmiejscowienie prowadzenia biznesu jest istotnym czynnikiem sukcesu. Wyraża się to choćby w obecnych strategiach omnichannel. Już nawet administracja publiczna idzie zgodnie z prądem tej siły oferując składanie wniosków przez Internet, a odbiór decyzji w dowolnym urzędzie (np.: w przypadku wydawania dowodów osobistych). Pogłębianie się tego kierunku zmian będzie dalej wpływało na kształtowanie się kierunków zmian biznesu.
9. Ewolucja sposobu komunikacji
Siła ta związana jest z poprzednią. Ludzie szukają najlepszego sposobu do komunikacji w zależności od sytuacji i potrzeb. Według badań, globalnie wysyłanych jest już więcej wiadomości przez komunikatory społecznościowe jak Messanger, niż sms-ów. Zmiany te wpływają nie tylko na to, w jaki sposób ludzie kontaktują się między sobą, ale również na to jak firmy kontaktują się z klientami i jak klienci kontaktują się wzajemnie między sobą. Zmiany zachodzące w tym zakresie zdecydowanie wpłyną na sposób dostarczania informacji klientom, ale również na sposób, w jaki mogą być dokonywane zakupy.
10. Odwaga
Wartości odgrywają niezwykle ważną rolę we wszystkich procesach zmian, a w cyfrowej transformacji w szczególności. Kształtowanie się postaw przedsiębiorczych, wymagających odwagi w podejmowanych decyzjach, będzie skutkowało powstawaniem większej ilości młodych, małych przedsiębiorstw, które będą szukały klientów dla siebie w różnych niszach. Będzie to sprzyjało realizacji strategii długiego ogona.
11. Ciekawość
Konieczna do tego, aby możliwe było poszukiwanie nowych rozwiązań, nowych produktów i usług. Z drugiej strony, ciekawość wśród klientów sprzyja szybszej adopcji nowości, a przez to wpływa pozytywnie na łatwość wprowadzania innowacji. Bo właśnie wiele innowacji, choć nawet użytecznych i praktycznych, nie utrzymało się na rynku, bo nie udało się przekroczyć masy krytycznej klientów, przy których dany biznes stałby się opłacalny.
12. Rozwaga
Wartość stojąca lekko w opozycji do odwagi, jednak konieczna u przedsiębiorcy. W wielu przypadkach mówi się używając zamiennie terminów cyfrowa rewolucja i cyfrowa transformacja. Jednak w rzeczywistości rozważne postępowanie, wprowadzenia stopniowych zmian, redukowanie zbędnego ryzyka sprzyja osiąganiu długofalowego sukcesu.
Siły, które opisałem powyżej są istotnymi, choć zapewne nie są to jedynymi, które wpływają na kierunek cyfrowej transformacji. Choć nie da się z całą pewnością przewidzieć kierunku zmian w życiu i biznesie spowodowanych cyfrową transformacją, to jednak obserwowanie pojawiąjących się sygnałów w tych 12 siłach pozwoli na zorientowanie się w tym, jak najprawdopodobniej potoczy przyszłość.
Autor: dr Marcin Ludzia
